İsrail devleti son yıllarda Filistin, Lübnan, Suriye, Yemen ve son olarak İran’a yaptığı saldırılar ile Dünya genelinde gündemde yer tutmaya devam ediyor. Arkasında ABD desteği olan İsrail, Ortadoğu’da kendisine tehdit olarak gördüğü her yeri bombalıyor.
İsrail’in saldırıları ile başlayan 12 günlük İsrail-İran savaşı için ateşkes yürürlüğe girdi. Peki savaş hakikaten bitti mi? Kim, ne kazandı? İsrail-İran savaşında ilan edilen ateşkes birkaç kez bozuldu. Fakat ABD Başkanı Donald Trump’ın deyişiyle İsrail ile İran arasındaki ’12 günlük savaş’ en azından şimdilik sona ermiş görünüyor. Ama son gelişmelere bakılırsa savaşın neden başladığını, İsrail ve İran’ın ne düşündüğünü, her iki tarafın hedeflerinin ne olduğunu anlayabiliriz.
ABD ile İngiltere’nin BM’de ve dünya çapında öncülük etmesiyle, 15 Mayıs 1948’de Filistin toprakları üzerinde şimdiki İsrail Devleti kurulmuş oldu. İsrail devletinin kuruluş süreci Filistinlilerin kanı üzerinde olduğunu belirtebiliriz.
19. yüzyılın sonlarına doğru, Avrupa’daki Yahudilere karşı zulüm, Siyonist hareketi doğurdu ve antik krallıkların bulunduğu, Filistin olarak adlandırılan bölgede Yahudilere ait bir anavatan kurulmasına yönelik uluslararası destek arttı. Suriye’nin İngilizler tarafından fethedilmesinden sonra, I. Dünya Savaşını takip eden Balfour Deklarasyonu ve Filistin mandasının kurulmasıyla birlikte, Aliyah (İsrail topraklarına diaspora Yahudilerinin geri dönmesi) arttı ve bu da Arap ve Yahudi milliyetçiliğinin çakışmasından dolayı Arap-Yahudi gerginliğinin artmasına sebep oldu. 2. Dünya savaşında özellikle 1945 yılında Almanya’da Hitler’in Yahudilere yönelik soykırım uygulamaları yüzünden şimdiki İsrail’in bulunduğu bölgeye yoğun bir göç yaşandı. Özellikle Almanya’dan gelen göçmenlerin bir Yahudi devleti kurulmasında etkili oldukları görülmüştü.
19. yüzyılın sonlarına doğru, Avrupa’daki Yahudilere karşı zulüm, Siyonist hareketi doğurdu ve antik krallıkların bulunduğu, Filistin olarak adlandırılan bölgede Yahudilere ait bir anavatan kurulmasına yönelik uluslararası destek arttı.
Suriye’nin İngilizler tarafından fethedilmesinden sonra, I. Dünya Savaşını takip eden Balfour Deklarasyonu ve Filistin mandasının kurulmasıyla birlikte, Aliyah (İsrail topraklarına diaspora Yahudilerinin geri dönmesi) arttı ve bu da Arap ve Yahudi milliyetçiliğinin çakışmasından dolayı Arap-Yahudi gerginliğinin artmasına sebep oldu.
İsrail 1948 yılında Bağımsızlığının ilan edilmesiyle, Avrupa, Rusya ve Müslüman ülkelerden çok sayıda Yahudi İsrail’e göç etti ve birçok Arap da İsrail’den göç etti. Bu göçler daha sonra büyük Arap-İsrail savaşlarına sebep oldu.Günümüzde Dünya’daki Yahudilerin yüzde 42’si günümüzde İsrail’de yaşamaktadır.
İsrail ile Filistinliler arasında 80 yıldır devam eden çatışmalar yüzünden, geçmişte Arap ülkeleri ile İsrail arasında savaşlar yaşanmış ve bu savaşlarda İsrail devleti galip gelmiştir. İsrail devleti,10 milyon nüfusu ve 22.145 km² yüzölçümü ile Ortadoğu’da 22 Arap ülkesine meydan okumaya devam ediyor.
Erkan SARIKAYA